کمدی چیست؟

ارسطو در هنر شاعری می نویسد: کمدی تقلید کسانی است که از حد متعارف برتر باشند. ولی نه از حیث هرگونه عیب (نقص) بلکه فقط از حیث زشتی های خنده آور. و عیب یا خطائی را خنده آور می گوییم که درد و گزندی به کسی نرساند، چنانکه نقاب هائی که بر چهره می گذراند، زشت و بد شکل است،‌ لیکن موجب خنده می شود وکسی را رنج و زیان نمی رساند.[1]

کمدی احتیاج به تکنیکی مخصوص دارد. موقعیت های کمیک نیز احتیاج به صمیمت دارند و فکر اصلی آن باید روشن باشد. در غیر این صورت . . . به جایی نمی رسد. و این چیزی است که با نهایت تأسف بعضی اوقات فراموش می شود. بایستی گفت، فکرهای اصلی و اساسی بعضی از کمدی های ما به طور کلی بسیار مبهم است. درکمدی، بازیگر باید بدون اعتراض موقعیتی را که در آن قرار می گیرد بپذیرد. مهم نیست که احتمال وجود چنین موقعیتی چقدر است. او باید کاملاً  ذهنش را مشغول آنچه که انجام می دهد بکند و آن عمل را با صداقت و شرافت انجام دهد.[2]

در ابتدای رواج کمدی شاعران از این ده به آن ده می رفتند و روی چارپایه ها می ایستادند و نمایشنامه هایی را که تنظیم کرده بودند. می خواندند «کمدی» اثر دراماتیکی است که اخلاق و عادت و مفاسد اجتماع را با بیان مضحک و مفرح بیان می کند و موجب عبرت و اعجاب می گردد. معمولاً در کمدی بازیگران خوشحال و خندانند، جز در مواقعی که بیان عشقی، وجود تاثر و حزنی را ایجاب کند.

تماشاچیان کمدی، می باید با افرادی روبرو شوند که معایبی دارند و این معایب کم و بیش در خود ببینندگان نیز وجود دارد، ولی این معایب نه آن قدر بزرگند که ایجاد کینه کنند و نه آنقدر خطرناک که موجب هراس بینندگان گردند. به عبارتی دیگر کمدی آینه شفافی است که ضمیر هنرمندان را می نمایاند. کمدی با تراژدی در اصل ،‌در وسیله و در هدف اختلاف دارد، برای اینکه بازیگر بتواند کمدی را خوب بازی کند باید در محل و حال قهرمان آن قرار گیرد. [3]

____________

[1]  ارسطو هنر شاعری، ترجمه فتح الله مجتبایی، نشر اندیشه، سال 1337، ص 66.

[2]  نور الدین استوار، فنون بازیگری در تئاتر و سینما، چاپ سوم، انتشارات سروش، سال 1366، ص 13

[3]  سهراب امینی،‌تکنیک تئاتر، نورالدین

 

نویسنده: رضا فخاری پور(خاری)